TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - GIA LAIhttps://truongchinhtri.gialai.gov.vn/uploads/logo.png
Thứ ba - 29/04/2025 20:078060
Đại thắng mùa Xuân năm 1975 là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố khách quan và chủ quan. Trong những nhân tố đó, đường lối đúng đắn, sáng tạo của Đảng - Tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng (cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc) là nhân tố quyết định.
1. Cơ sở và tính đúng đắn, sáng tạo của đường lối Một là, về mặt lý luận. Thứ nhất, lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác – Lê nin. Lý luận cách mạng không ngừng được V.I.Lênin phát triển từ tư tưởng cách mạng không ngừng của C.Mác, Ph.Ăng ghen. Nội dung cơ bản là giai cấp vô sản tiến hành cách mạng qua 02 giai đoạn (giai đoạn thứ nhất, cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới; giai đoạn thứ 2, cách mạng XHCN) và giữa 02 giai đoạn cách mạng này không có bức tường ngăn cách. Giai đoạn đầu là tiền đề cho giai đoạn sau. Hoàn thành giai đoạn thứ nhất phải chuyển ngay sang thực hiện nhiệm vụ của cuộc cách mạng ở giai đoạn thứ hai. Thứ hai, Cương lĩnh đầu tiên của Đảng. Trong Cương lĩnh đầu tiên của Đảng, do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn thảo, trên cơ sở vận dụng lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, chỉ rõ: “Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”(1). Nghĩa là, xác định rõ cách mạng Việt Nam phải đi tới xã hội cộng sản. Nhưng đi tới bằng cách nào? Trước hết, phải trải qua cách mạng tư sản dân quyền và cách mạng thổ địa (ruộng đất), sau đó tất yếu phải tiến hành cách mạng XHCN để đi tới xã hội cộng sản. Vì vậy, cho dù không nói rõ, cụ thể nhưng mục tiêu cách mạng đã hàm chứa 02 giai đoạn mà cách mạng Việt Nam phải trải qua. Từ đó, sau này khi nói về mục tiêu (hay con đường) cách mạng Việt Nam, thường được hiểu và diễn đạt là độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Hai giai đoạn cách mạng được xác định rõ hơn trong Chánh cương của Đảng Lao động Việt Nam (2/1951). Chánh cương xác định lộ trình cách mạng Việt Nam: Hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên cách mạng XHCN. Như vậy, có thể nói, về mặt lý luận, cơ sở để Đảng ta hoạch định đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là sự vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng không ngừng và các Cương lĩnh của cách mạng Việt Nam (Cương lĩnh đầu tiên và Chánh cương của Đảng Lao động Việt Nam). Sự sáng tạo thể hiện rõ: Thứ nhất, tên gọi. Lý luận cách mạng không ngừng gọi 02 giai đoạn cách mạng là cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới và cách mạng XHCN. Các Cương lĩnh và đường lối Đại hội III của Đảng không dùng tên gọi này mà dùng các tên gọi khác, phù hợp thực tiễn Việt Nam (tư sản dân quyền, thổ địa cách mạng và cách mạng XHCN hoặc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân & cách mạng XHCN). Thứ hai, phạm vi. Cả lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác - Lênin và các Cương lĩnh của Đảng đều đề cập đến việc tiến hành lộ trình cách mạng trên phạm vi cả nước. Do đó, việc xác định đường lối tại Đại hội III, tiến hành đồng thời, kết hợp chặt chẽ 02 chiến lược cách mạng ở 02 miền Nam, Bắc là sáng tạo lớn về mặt lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hai là, về mặt thực tiễn. Tình hình đất nước sau tháng 7/1954 có đặc điểm lớn nổi lên: Đất nước tạm thời chia cắt làm hai miền (theo quy định của Hiệp định Gieneva, vĩ tuyến 170 là giới tuyến tạm thời). Trong bối cảnh ấy, yêu cầu đặt ra đối với Đảng ta là làm thế nào đề ra đường lối để cùng lúc lãnh đạo cách mạng ở hai miền Nam, Bắc. Sau thời gian tìm tòi (7/1954 - 9/1960), bám sát tình hình thế giới và trong nước, dựa chắc, vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng không ngừng vào Việt Nam, kế thừa phát triển các Cương lĩnh của Đảng, Đảng ta đã hoạch định đường lối cách mạng Việt Nam một cách đúng đắn, sáng tạo. Cụ thể: Thứ nhất, tính đúng đắn thể hiện rõ khi xét từng miền: miền Nam chưa hoàn thành nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thì phải tiếp tục tiến hành cuộc cách mạng này, mục đích trực tiếp là đánh đổ đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Miền Bắc cơ bản đã được giải phóng, nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân cơ bản đã hoàn thành thì không chờ miền Nam mà chuyển ngay sang thực hiện nhiệm vụ của cuộc cách mạng thứ hai, mục đích trực tiếp là xây dựng miền Bắc XHCN, mục tiêu lớn hơn là biến miền Bắc thành hậu phương vững mạnh cho cuộc đấu tranh vì hòa bình, thống nhất nước nhà. Đồng thời, miền Bắc còn phải gánh sứ mệnh trọng đại - chuẩn bị cơ sở vật chất, kỹ thuật cho cả nước đi lên CNXH, sau chiến tranh. Thứ hai, tính sáng tạo cũng thể hiện rõ khi xét trên phạm vi cả nước. Vì thế, việc tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng ở hai miền Nam, Bắc đã biến Việt Nam trở thành mô hình đặc thù, chưa từng có tiền lệ lịch sử. 2. Đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng của Đảng Đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng được xác định rõ trong Đại hội Đại biểu toàn quốc lần III (9/1960) của Đảng: "Cách mạng Việt Nam trong giai đoạn hiện tại có hai nhiệm vụ chiến lược: Một là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc. Hai là, giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và bọn tay sai, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước. Hai nhiệm vụ chiến lược ấy có quan hệ mật thiết với nhau và có tác dụng thúc đẩy lẫn nhau"(2).
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ III Đảng Lao động Việt Nam nhất trí thông qua Nghị quyết về Đường lối cách mạng miền Nam
trong giai đoạn mới (tháng 9-1960)- ảnh chụp tại Hệ thống Trưng bày thường xuyên của BTLSQG.
Đảng ta cũng chỉ rõ vai trò của từng chiến lược cách mạng: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam giữ vai trò quyết định trực tiếp đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc giữ vai trò quyết định nhất với toàn bộ sự nghiệp cách mạng cả nước. Với đường lối đúng đắn, sáng tạo, Đảng ta đã lãnh đạo cách mạng Việt Nam giành thắng lợi vĩ đại trong giai đoạn 1954 - 1975. Đại hội IV (năm 1976) của Đảng khẳng định: "Nhân tố quyết định thắng lợi quan trọng nhất là sự lãnh đạo của Đảng ta với đường lối chính trị, đường lối quân sự độc lập, tự chủ, đúng đắn và sáng tạo. Đó là đường lối giương cao hai ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ cách mạng quan hệ chặt chẽ với nhau: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, nhằm mục tiêu chung là hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, hoàn thành thống nhất nước nhà, tạo điều kiện để đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Với đường lối ấy, Đảng ta đã động viên được đến mức cao nhất lực lượng nhân dân hùng hậu cả nước, kết hợp tiền tuyến lớn với hậu phương lớn, kết hợp sức mạnh nhân dân ta với sức mạnh ba dòng thác cách mạng của thời đại, tạo thành sức mạnh tổng hợp đánh Mỹ và thắng Mỹ"(3) 3. Quá trình Đảng chỉ đạo thực hiện đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng ở hai miền Nam, Bắc Đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng ở hai miền Nam, Bắc được Đảng ta lãnh đạo, chỉ đạo và đem lại kết quả trong thực tiễn. Quá trình đó diễn ra qua nhiều giai đoạn kế tiếp nhau. Một là, giai đoạn 1954 - 1960. Miền Nam đấu tranh chống chế độ Mỹ - Diệm, củng cố hoà bình, tiến tới cuộc "Đồng khởi". "Đồng khởi" thắng lợi đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng miền Nam, từ thế giữ gìn lực lượng chuyển sang thế tiến công. Miền Bắc tiến hành khôi phục kinh tế, hoàn thành những nhiệm vụ còn lại của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân(đặc biệt là Cải cách ruộng đất); cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với các thành phần kinh tế; phát triển kinh tế - xã hội. Những thắng lợi của cách mạng hai miền đã tác động, hỗ trợ lẫn nhau trong hoàn thành nhiệm vụ chung của cách mạng cả nước. Với những thành tích đã đạt được, miền Bắc cổ vũ mạnh mẽ về mặt tinh thần cho cuộc đấu tranh của đồng bào ta ở miền Nam. Miền Nam trực tiếp đấu tranh chống Mỹ - Diệm cũng góp phần quan trọng ngăn chặn âm mưu mở rộng chiến tranh của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai ở Việt Nam và Đông Dương. Hai là, giai đoạn 1961 - 1965.Đảng lãnh đạo đánh thắng chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" của đế quốc Mỹ ở Miền Nam. Cũng giai đoạn này, Đảng lãnh đạo tiến hành thắng lợi Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ở miền Bắc (1961 - 1965). Những thắng lợi của cách mạng hai miền đã tác động, hỗ trợ lẫn nhau trong hoàn thành nhiệm vụ chung của cách mạng cả nước. Với thắng lợi của cách mạng miền Nam tiếp tục góp phần quan trọng bảo vệ vững chắc miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Còn với thắng lợi của cách mạng miền Bắc, tiếp tục cổ vũ tinh thần cho quân và dân ta ở miền Nam đánh Mỹ. Mặt khác, những thành tích đã đạt được ở miền Bắc còn góp phần quan trọng tạo ra điều kiện vật chất chi viện cho chiến trường miền Nam. Ba là, giai đoạn 1965 - 1968. Đảng lãnh đạo đánh thắng chiến lược "Chiến tranh cục bộ" của đế quốc Mỹ ở miền Nam. Cũng giai đoạn này, ở miền Bắc, Đảng lãnh đạo, chỉ đạo nhân dân ta, tiến hành chuyển hướng xây dựng kinh tế, tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội trong điều kiện cả nước có chiến tranh; đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ. Những thắng lợi của cách mạng hai miền đã tác động, hỗ trợ lẫn nhau trong hoàn thành nhiệm vụ chung của cách mạng cả nước. Với những thắng lợi ở miền Bắc đã góp phần quan trọng bảo vệ miền Bắc, tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội, đồng thời, giai đoạn này, miền Bắc còn tăng cường chi viện cho miền Nam làm tròn vai trò của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn. Với những thắng lợi to lớn trên chiến trường miền Nam, không những trực tiếp làm phá sản một hình thức chiến tranh điển hình của đế quốc Mỹ, mà còn góp phần quan trọng cùng miền Bắc đánh bại âm mưu mở rộng chiến tranh ra cả nước của đế quốc Mỹ.
Một đơn vị súng ĐKZ 75 quân Giải phóng đã lập thành tích xuất sắc bắn tan xác 13 xe bọc thép của Mỹ, mùa khô 1965-1966.
Ảnh Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.
Bốn là, giai đoạn 1969 - 1973. Đảng lãnh đạo đánh thắng một bước chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" và "Đông Dương hoá chiến tranh” của đế quốc Mỹ ở miền Nam. Cũng trong giai đoạn này, ở miền Bắc, Đảng lãnh đạo quân và dân ta thực hiện những nhiệm vụ chính trị quan trọng: Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội; đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai, đặc biệt, đánh bại cuộc tập kích bằng đường không, 12 ngày đêm (18 - 29/12/1972), của đế quốc Mỹ. Những thắng lợi của cách mạng hai miền đã tác động, hỗ trợ lẫn nhau trong hoàn thành nhiệm vụ chung của cách mạng cả nước. Với thắng lợi trên chiến trường miền Nam và Đông Dương đã góp phần quan trọng chia lửa với đồng bào miền Bắc chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Với thắng lợi của cách mạng miền Bắc đã góp phần quan trọng cùng với đồng bào miền Nam đánh thắng chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" và "Đông Dương hoá chiến tranh" của đế quốc Mỹ. Mặt khác, với thắng lợi của cách mạng hai miền đã góp phần quan trọng buộc đế quốc Mỹ phải chấm dứt chiến tranh phá hoại miền Bắc, ngồi vào bàn đàm phán, kí kết Hiệp định Pari về "chấm dứt chiến tranh lập lại hoà bình ở Việt Nam". Năm là, giai đoạn 1973 - 30/4/1975. Giai đoạn này, dưới sự chỉ đạo của Đảng, cách mạng hai miền tập trung thực hiện nhiệm vụ chiến lược: Tạo thế, tạo lực, tạo thời cơ và tổng tiến công nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Để làm được điều đó, quân và dân ta ở miền Nam tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh chính trị đòi thi hành hiệp định Pari, tổ chức xây dựng lực lượng, phản công chống lại những cuộc hành quân “tràn ngập lãnh thổ” của kẻ địch; sau đó, đánh một số trận có tính chất thăm dò và hoàn thành thế trận cho trận đánh cuối cùng. Giai đoạn này, quân và dân ta ở miền Bắc tiếp tục hăng hái thi đua sản xuất, tăng cường chi viện sức người, sức của tới mức cao nhất cho miền Nam đánh Mỹ. Sau quá trình chuẩn bị, sức mạnh tổng hợp của hai miền Nam, Bắc đã được phát huy tới mức cao nhất trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975. Cuộc tổng tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn miền Nam diễn ra qua ba chiến dịch lớn: Chiến dịch Tây Nguyên (04-24/3/1975); Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (21/3/1975 - 29/3/1975) và giành thắng lợi quyết định trong Chiến dịch Hồ Chí Minh (26 - 30/4/1975).
3. Bài học quý cho hôm nay và mai sau Có thế khẳng định: Nhân tố quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước là: Đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược mạng (cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc), hayđường lối: “giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” của Đảng. Thắng lợi này là một bằng chứng sinh động minh chứng cho luận điểm: “Sự lãnh của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam”, mà Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã khẳng định. Đường lối của Đảng là sự vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lêninvà kế thừa, phát triển các Cương lĩnh của của Đảng ta. Từ đó, soi vào thực tiễn hiện nay, cho chúng ta ba bài học vô cùng quý giá: Bài học thứ nhất: Trong quá trình hoạch định đường lối, chủ trương Đảng phải luôn vận dụng sáng tạo lý luận vào thực tiễn, đặc biệt, hết sức chú ý bám sát thực tiễn cách mạng Việt Nam. Bài học thứ hai: Hoạch định chiến lược cách mạng chung cho cả nước, Đảng phải hết sức chú ý đến đặc điểm cụ thể của từng vùng, miền, địa phương…cho phù hợp. Từ đó, xác định rõ mục đích chung của toàn bộ chiến lược, đồng thời, hết sức chú ý nhiệm vụ cụ thể của từng vùng, miền, địa phương… Ba là, cán bộ cần phát huy tinh thần “6 dám” trong vận dụng lý luận nói chung, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói riêng vào mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị. Ba bài học này, ngày nay vẫn còn nguyên giá trị và nóng hổi tính thời sự. Tiếp tục vận dụng bài học này, đối với Đảng ta nói chung, tổ chức Đảng các cấp nói riêng, cần thực hiện tốt: Vận dụng sáng tạo lý luận nói chung, quán triệt và tổ chức thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp, nói riêng, vào thực tiễn phù hợp với Việt Nam nói chung, mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị nói riêng. Như vậy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với đường lối tiến hành đồng thời và kết hợp chặt chẽ hai chiến lược cách mạng (cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam và cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc) là nhân tố quyết định làm nên thắng lợi của cách mạng Việt Nam, giai đoạn 1954 - 1975.Với đường lối này đã phát huy được sức mạnh của từng miền, đồng thời, phát huy sức mạnh tổng hợp của sức mạnh cả nước.Cách mạng miền Nam là tiền tuyến lớn trực tiếp đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ, đồng thời, góp phần quan trọng bảo vệ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở hậu phương lớn miền Bắc. Cách mạng miền Bắc tạo ra một bộ mặt mới ở miền Bắc, với những bước tiến chưa từng có trong lịch sử dân tộc. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc còn tạo ra một hình ảnh vô cùng đẹp đẽ, có sức cổ vũ lớn cho đồng bào ta ở miền Nam đánh Mỹ và thắng Mỹ. Đường lối cách mạng Việt Nam giai đoạn 1954 -1975, của Đảng, là sự vận dụng sáng tạo lý luận cách mạng không ngừng của chủ nghĩa Mác – Lê nin vào Việt Nam, kế thừa phát triển các Cương lĩnh của Đảng. Với việc hoạch định và lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối này, đã để lại những bài học kinh nghiệm hết sức quý báu cho Đảng, dân tộc và mỗi chúng ta hôm nay và mai sau. Phát huy khí thế Đại thắng mùa Xuân năm 1975 và những bài học kinh nghiệm quý, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chắc chắn dân tộc Việt Nam sẽ làm nên những mùa xuân đại thắng mới trong kỷ nguyên vươn mình./. Chú thích: (1)Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng Toàn tập, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2002, t.2, tr.2 (2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng Toàn tập, Nxb.Chính trị quốc gia, H. 2004, t21, tr. 916. (3)Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng Toàn tập, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2004, t.37, tr. 981.
ThS Lê Văn Minh – Khoa Xây dựng Đảng Ảnh tư liệu: Hoàng Đức Ngọc
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - GIA LAI
