BÌNH ĐỊNH – MIỀN DI SẢN, VƯƠN TỚI TƯƠNG LAI MỚI

Thứ ba - 29/04/2025 19:36 196 0
Bình Định từ lâu đã được biết đến như một vùng đất giàu truyền thống, nơi lưu giữ vẻ đẹp của lịch sử hào hùng, văn hóa đặc sắc và bản sắc dân tộc độc đáo. Nằm ở duyên hải Nam Trung bộ của đất nước Việt Nam xinh đẹp, nơi mà biển xanh, núi non cùng những cánh đồng lúa uốn lượn bên những dòng sông tạo nên một không gian đa dạng về thiên nhiên, Bình Định không chỉ khiến lòng người yêu mến bởi vẻ đẹp hữu tình mà còn bởi những giá trị văn hóa, truyền thống đã hun đúc qua bao thế hệ. Cùng với quá trình đổi mới đất nước, Bình Định cũng đang bước vào một hành trình “thay da, đổi thịt”, tuy nhiên sự hiện đại hóa luôn song hành cùng những giá trị cốt lõi của truyền thống.
          Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc hội nhập không chỉ gắn liền với sự mở cửa thị trường mà còn là cơ hội để các địa phương như Bình Định khẳng định vị thế, tìm kiếm sức mạnh nội sinh để vươn lên. Quan trọng hơn, việc tìm ra hướng đi mới qua sự tương tác, hợp tác mà cụ thể là sáp nhập với tỉnh Gia Lai – sẽ mở ra sự liên kết, phát triển vùng, tạo nên một mô hình phát triển đồng bộ giữa miền đất trung du ven biển và vùng cao nguyên rộng lớn, hứa hẹn tương lai mới cho cả hai địa phương.
  1. Bình Định - Miền di sản
           Bình Định – nơi sản sinh ra những anh hùng, vẫn còn đó bao câu chuyện của quá khứ oai hùng– từ những cuộc khởi nghĩa đến những trận đánh ác liệt chống lại ngoại xâm. Nơi đây từng là chiến trường của nhiều cuộc chiến tranh giành độc lập, mang đậm dấu ấn của tinh thần kiên cường và lòng yêu nước của Nhân dân. Các danh nhân, tướng lĩnh, và những người anh hùng tài ba của Bình Định không chỉ để lại dấu ấn qua các trang sử viết mà còn được người dân ghi nhớ và tự hào. 
          Lịch sử của Bình Định như một tấm gương phản chiếu tinh thần chiến đấu của dân tộc Việt Nam. Từ thời tiền sử, vùng đất này đã là địa điểm giao thoa của nhiều nền văn hóa, từ đó hình thành nên bản sắc đặc trưng − đậm đà tình yêu nước, quyết tâm bảo vệ Tổ quốc và niềm tin vào tương lai sáng lạn. Câu chuyện về các chiến công vẻ vang, về những anh hùng kiên trung đã được lưu truyền qua thơ ca, ca dao, và những tác phẩm văn học, trở thành một kho tàng tinh thần vô giá của người dân Bình Định.
thang 4 Co 1

          Ở đó, không thể không nhắc đến võ thuật cổ truyền - một phần không thể thiếu của bản sắc Bình Định, thứ tạo nên miền “đất võ”. Lịch sử võ thuật của Bình Định được xem là biểu tượng cho sức mạnh tinh thần – luôn không ngừng rèn giũa, cải tiến để đối mặt với những thử thách mới của thời đại hội nhập. Sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại, đã tạo nên một mảnh ghép văn hóa độc đáo, thu hút sự chú ý của cả trong và ngoài nước.
         
Không chỉ là “đất võ”, Bình Định còn tự hào là “trời văn”, nơi sản sinh những tâm hồn nghệ sĩ, nhà thơ nổi danh. Văn chương Bình Định mang đậm phong cách lãng mạn và tinh tế, thể hiện một thế giới nội tâm phong phú và sâu sắc. Ngoài thơ ca, Bình Định còn sở hữu những giá trị văn hóa dân gian phong phú như nghệ thuật tuồng, hay bài chòi - một loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể. Những nét văn hóa truyền thống này không chỉ là sản phẩm của lịch sử, mà còn là sự sáng tạo của người dân được hun đúc qua bao thế hệ. Chúng phản ánh được tâm hồn, lối sống và những giá trị nhân văn của cộng đồng.

          Nét đặc trưng không kém phần hấp dẫn của Bình Định đó là nền ẩm thực phong phú và tinh tế. Những món ăn truyền thống được chế biến qua sự cần cù lao động của người dân nơi đây, từ hải sản tươi ngon của vùng biển đến những món ăn đậm đà hương vị quê nhà ở vùng nông thôn, ẩm thực Bình Định mang đến cho thực khách những trải nghiệm vị giác độc đáo, nhưng không chỉ dừng lại là những món ăn ngon miệng mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, thể hiện sự sáng tạo và khéo léo của người dân trong việc chế biến thực phẩm từ thiên nhiên ban tặng.
        Bên cạnh đó, phong cách sống và ứng xử của người Bình Định cũng phản ánh một nền văn hóa truyền thống sâu sắc. Họ luôn đề cao lòng hiếu khách, sự chân thành và mến khách đối với du khách khi đến thăm. Chính sự nhiệt tình và mộc mạc ấy đã tạo nên sức hút đặc biệt, giúp quảng bá rộng rãi hình ảnh của tỉnh đến bạn bè gần xa. Nét văn hóa ấy càng trở nên quý giá trong bối cảnh hội nhập, khi mà giá trị của con người – những đức tính truyền thống – được xem là một trong những yếu tố góp phần xây dựng niềm tin và sự đoàn kết cộng đồng.
         Trong dòng chảy lịch sử phức tạp của mỗi vùng đất, giá trị tinh thần của Bình Định luôn là nền tảng vững chắc giúp duy trì bản sắc của cộng đồng. Tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường và lòng tự hào dân tộc là những giá trị được truyền đạt qua mỗi câu chuyện, mỗi truyền thuyết và mỗi nghi lễ truyền thống. Như vậy, những giá trị truyền thống của Bình Định không chỉ là di sản quý báu của một vùng đất mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững. Đó là chất keo gắn kết quá khứ với hiện tại, mở ra những hướng đi mới cho tương lai khi vùng đất này không ngừng tìm kiếm cơ hội hội nhập sâu rộng hơn với nền kinh tế hiện đại, nhưng vẫn giữ được linh hồn của truyền thống.
         2. Bình Định tạo đà trong quá trình đổi mới cùng đất nước
        Trong công cuộc đổi mới đất nước, Bình Định đã có những bước chuyển mình lớn trong công cuộc hội nhập kinh tế – xã hội. Hiện thực hóa các chính sách cải cách, với mục tiêu tối ưu hóa nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng giao thông kỹ thuật và mở rộng đầu tư, tỉnh đã và đang khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế của cả nước. Quá trình hiện đại hóa không những giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước và quốc tế tin tưởng vào tiềm năng phát triển của tỉnh.
        Thứ nhất, đối với lĩnh vực kinh tế.
       Việc xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất và đầu tư vào công nghệ hiện đại đã giúp Bình Định gia tăng năng lực cạnh tranh, tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Các dự án phát triển hạ tầng giao thông, từ việc xây dựng các tuyến đường bộ, cầu cống đến cải thiện giao thông đô thị, đang mở ra nhiều cơ hội kết nối, tạo nên “mạch nối” vững chắc giữa Bình Định với các tỉnh thành lân cận và các trung tâm kinh tế lớn trên cả nước.
        Không chỉ dừng lại ở mảng công nghiệp, Bình Định còn chú trọng đến phát triển du lịch – ngành kinh tế dần trở thành mũi nhọn của địa phương. Với bờ biển dài nhiều thế biển đẹp, di tích lịch sử phong phú và những nét đẹp thiên nhiên hiếm có, tỉnh đã và đang triển khai nhiều dự án du lịch sinh thái, du lịch văn hóa nhằm thu hút du khách trong và ngoài nước. Các dịch vụ lưu trú, ẩm thực và du lịch trải nghiệm được đầu tư ngày càng bài bản, tạo nên những “điểm đến” hấp dẫn, góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế dịch vụ.
       Thứ hai, không ngừng đổi mới mô hình quản trị địa phương.
       Đảng bộ Tỉnh lãnh đạo chính quyền địa phương chủ động trong việc ban hành các chính sách nhằm tạo môi trường đầu tư thuận lợi, hấp dẫn các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Thông qua các chính sách cởi mở, minh bạch cùng với các chương trình ưu đãi thuế, đầu tư hạ tầng đều hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế vùng một cách đồng bộ và bền vững. Sự hỗ trợ từ các quỹ phát triển, các chương trình hợp tác quốc tế đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp hiện diện tại Bình Định được tiếp cận với các nguồn vốn, công nghệ tiên tiến, qua đó đẩy mạnh năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm.
       Hơn nữa, việc tổ chức các hội nghị, diễn đàn kinh tế và thương mại đã giúp các doanh nghiệp địa phương có cơ hội giao lưu, học hỏi và định hướng phát triển trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nhân lực theo tiêu chuẩn quốc tế cũng đã góp phần trang bị cho người lao động những kỹ năng chuyên môn, giúp họ đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thị trường lao động hiện đại. Qua đó, không chỉ tạo nên nguồn nhân lực chất lượng cao mà còn làm tăng sức cạnh tranh của các doanh nghiệp tại Bình Định cả trong nước và quốc tế.
        Thứ ba, tăng cường ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo.
       Đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến cũng là một trong những nhiệm vụ lõi thúc đẩy sự phát triển của Bình Định. Các doanh nghiệp tại đây ngày càng chú trọng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, ứng dụng tự động hóa và công nghệ thông tin trong sản xuất, quản lý và kinh doanh. Sự chuyển đổi số, từ quản lý hành chính đến các hoạt động thương mại, giúp cho quá trình kết nối và giao thương với thị trường trong nước và quốc tế trở nên nhanh chóng, hiệu quả hơn.
       Sự phát triển của các công nghệ mới còn giúp Bình Định tối ưu hóa nguồn lực, giảm thiểu tối đa chi phí và tăng cường chất lượng sản phẩm. Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng công nghệ xanh, sản xuất bền vững, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế sinh thái – một xu hướng phát triển quan trọng trong thời kỳ hội nhập. Điều này không chỉ nâng cao hình ảnh của Bình Định trên trường quốc tế mà còn đem lại lợi ích lâu dài cho cả cộng đồng, từ đó thúc đẩy nền kinh tế địa phương phát triển hài hòa và bền vững.
thang 4 bai co MG 7295 261
Một góc TP. Quy Nhơn hôm nay. (Ảnh: Hoàng Đức Ngọc)
       Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể nhận định rằng Bình Định đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công cuộc hội nhập và phát triển. Sự thay đổi rõ nét từ một nền kinh tế nông nghiệp truyền thống chuyển mình mạnh mẽ sang nền kinh tế hiện đại với các ngành công nghiệp, dịch vụ và du lịch phát triển đã mở ra những cơ hội mới. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, tỉnh cũng phải đối mặt với không ít thách thức: sự cạnh tranh gay gắt từ các tỉnh khác, yêu cầu đổi mới sáng tạo liên tục cùng với việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo tồn môi trường, giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống. Qua quá trình đổi mới và hội nhập, Bình Định đã khẳng định được vị thế của mình trên bản đồ phát triển nhờ sự tận tâm, chủ động đổi mới và đặc biệt là lòng nhiệt huyết của mỗi một người dân. Những thành tựu đạt được không chỉ là minh chứng cho sức mạnh nội tại mà còn mở ra cánh cửa cho những bước phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
       3. Bình Định - Gia Lai: định hình tương lai mới!
      Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/7/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Theo Nghị quyết số 60-NQ/TW, ngày 12/4/2025 của Hội nghị Trung ương 11 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII, dự kiến tỉnh Gia Lai và Bình Định sáp nhập với nhau. Sự kết hợp này là bước ngoặc, chưa có tiền lệ: Bình Định có thế mạnh về công nghiệp, dịch vụ, cảng biển; còn Gia Lai có lợi thế về nông nghiệp, lâm nghiệp, khoáng sản sẽ tạo nên một “siêu tỉnh” - vừa có rừng vàng, vừa có biển bạc[[i]].
        Trên tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Việc sáp nhập không chỉ là điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là điều chỉnh không gian kinh tế. Cần đánh giá lại quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và định hướng phát triển các địa phương. Sáp nhập không chỉ nhằm tiết kiệm chi tiêu, mà còn quan trọng hơn là tạo động lực và dư địa cho phát triển[[ii]]. Động lực và dư địa đó được thể hiện:
       Một là, tiềm năng to lớn từ sự hợp tác liên vùng.
      Việc sáp nhập, liên kết giữa Bình Định – vùng đất ven biển, và Gia Lai – tỉnh của vùng cao nguyên, là một trong những mô hình hợp tác đầy tiềm năng. Hai địa phương này mặc dù có những nét khác biệt về địa lý, khí hậu, nhưng lại có những điểm chung về tinh thần tự lực cánh sinh, lòng kiên trì và khát vọng phát triển mạnh mẽ. 
      Sự kết hợp giữa những lợi thế tự nhiên và văn hóa độc đáo của hai tỉnh mở ra những cơ hội phát triển đa dạng, từ việc tối ưu hóa nguồn nhân lực đến kết nối thương mại, đồng thời khai thác triệt để các tiềm năng du lịch, nông nghiệp và công nghiệp chế biến. Chẳng hạn như, trong mảng du lịch, khi kết hợp bờ biển dài của Bình Định với cảnh quan núi rừng trùng điệp của Gia Lai, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm một hành trình khám phá đa dạng từ đại dương xanh, núi rừng đến văn hóa dân tộc của đồng bào các vùng cao.
       Hai là, lợi thế của việc tích hợp kinh tế và kết cấu hạ tầng kỹ thuật.
      Một trong những lợi thế rõ rệt khi sáp nhập giữa Bình Định và Gia Lai đó là sự bổ sung lẫn nhau về hạ tầng và tiềm lực kinh tế. Bình Định, với vị trí chiến lược bên bờ biển và cơ sở hạ tầng được đầu tư hiện đại, là cửa ngõ giao thương của cả khu vực miền Trung, Tây Nguyên. Trong khi đó, Gia Lai với tiềm năng nông nghiệp, lâm nghiệp cùng một nền văn hóa bản sắc đa dạng của các dân tộc thiểu số, cung cấp một nguồn lực phong phú cho phát triển doanh nghiệp và dịch vụ. 
       Khi cả hai về “một nhà”, không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa mà còn mở rộng mạng lưới giao thông, tạo điều kiện cho các dự án đầu tư chung, từ khu công nghiệp cho đến các trung tâm nghiên cứu – phát triển công nghệ. Sự liên kết chặt chẽ này sẽ giúp tạo ra một chuỗi giá trị kinh tế liên tục và bền vững, từ đó góp phần làm tăng sức cạnh tranh cho cả khu vực trước mắt các thị trường quốc tế.
       Ba là, giá trị từ kết nối du lịch và phát triển văn hóa chung.
      Sự hợp tác chiến lược giữa Bình Định và Gia Lai không chỉ nằm ở mảng kinh tế mà còn ở lĩnh vực văn hóa – du lịch. Trong bối cảnh “phát triển du lịch tích hợp”, việc kết hợp những điểm đến du lịch thiên nhiên của Gia Lai với các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh của Bình Định có thể tạo nên một “hành trình trải nghiệm” đa chiều cho du khách. Hãy tưởng tượng: Hình ảnh những bãi biển cát vàng nên thơ, những khu rừng nguyên sinh và làng nghề truyền thống sẽ kết hợp với những địa điểm lịch sử, di tích chiến tích, chùa chiền cổ kính của Bình Định, tạo thành một chuỗi du lịch hấp dẫn. Các lễ hội truyền thống, những chương trình giao lưu văn hóa giữa người dân hai vùng không chỉ giúp quảng bá hình ảnh đặc trưng của cả vùng mà còn góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân loại trong thời đại hội nhập. Sự giao thoa văn hóa này sẽ giúp cả hai địa phương khẳng định được bản sắc riêng trong khi vẫn tạo ra sự mới mẻ, hiện đại nhằm thu hút các nhà đầu tư và du khách.
       Bên cạnh đó, sự kết hợp này sẽ giúp bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, tạo ra sự giao thoa, tôn vinh những giá trị nhân văn của người dân hai miền. Sự gắn kết, xen kẽ giữa truyền thống và hiện đại, giữa kinh tế và văn hóa hứa hẹn sẽ mang lại một triển vọng phát triển mới mẻ, bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước trong thời kỳ hội nhập toàn cầu. Cùng nhau, Bình Định và Gia Lai hoàn toàn có thể xây dựng thành một khu vực kinh tế năng động, hiện đại – một “người kể chuyện” đầy tự hào, kết nối truyền thống với đổi mới, tạo nên chuẩn mực mới cho phát triển vùng trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
        Để việc sáp nhập  “Bình Định - Gia Lai” phát huy tối đa hiệu quả, cần phải có những giải pháp cụ thể, đồng bộ từ chính quyền đến từng doanh nghiệp và cộng đồng người dân, xin gợi mở các hướng như sau:
       Thứ nhất, trong xây dựng chính sách phát triển chung. Sớm thống nhất xây dựng một khung chính sách ưu đãi dành cho các nhà đầu tư, tạo ra môi trường kinh doanh, kinh tế kết nối liền mạch. Điều này bao gồm việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, hỗ trợ về thuế và tạo điều kiện cho luồng vốn đầu tư cả trong và ngoài nước. 
       Thứ hai, ưu tiên đầu tư vào hạ tầng liên vùng. Tăng cường kết nối giao thông giữa trong vùng là yếu tố then chốt. Đầu tư vào các tuyến đường liên vùng, cầu vượt và hệ thống giao thông hiện đại sẽ giúp di chuyển hàng hóa, con người được thuận lợi, góp phần vào sự phát triển kinh tế liên vùng và thương mại nội địa hiệu quả. 
       Thứ ba, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Cùng với việc áp dụng công nghệ hiện đại, việc thúc đẩy nghiên cứu, sáng tạo và hợp tác giữa các viện nghiên cứu, trường đại học sẽ góp phần tạo ra những giải pháp kỹ thuật, sản phẩm, dịch vụ mang tính đột phá, phù hợp với xu thế hội nhập. 
      Thứ tư, tăng cường đào tạo và nâng cao tay nghề cho nguồn nhân lực. Để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế hiện đại, cần có những chương trình đào tạo liên vùng, trao đổi kinh nghiệm và phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng lao động mà còn tạo ra một lực lượng trẻ năng động, sáng tạo cho các ngành sản xuất và dịch vụ. 
      Năm là, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp. Sự kết nối, phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị quản lý, doanh nghiệp và người dân sẽ tạo ra một mạng lưới phát triển kinh tế vững mạnh, góp phần giải quyết kịp thời những khó khăn, thách thức và biến chúng thành các cơ hội hợp tác tiềm năng.
       Như vậy, từ những giá trị truyền thống bền vững đến những bước phát triển hiện đại, từ thử thách đến cơ hội hợp tác liên vùng, con đường mà Bình Định chọn lựa hôm nay không chỉ là con đường của sự phát triển kinh tế mà còn là hành trình của sự hội nhập văn hóa, tinh thần quê hương và khát vọng tiến bộ. Chắc chắn, khi tinh hoa truyền thống giao thoa với chí khí hiện đại, “Bình Định –Gia Lai” sẽ vững vàng tiến bước vào kỷ nguyên mới, tạo nên một hình ảnh mới cho vùng đất trung bộ với tất cả những giá trị văn hóa, lịch sử và nhân văn mà chỉ nơi đây mới có.  Với sự quyết tâm, sáng tạo và tinh thần đoàn kết của toàn thể người dân Bình Định và Gia Lai, không có gì là không thể. Hành trình đưa Bình Định – “vùng đất của truyền thống và hiện đại” – tiến vào tương lai sáng lạn sẽ là hiện thân của niềm tin yêu vào đất nước, của lòng tự hào dân tộc và của khát vọng không ngừng vươn lên. Mỗi bước đi, mỗi sáng kiến, mỗi dự án hợp tác liên vùng đều là những viên gạch nền tảng cho tương lai của một Bình Định hội nhập, phát triển mạnh mẽ, góp phần xây dựng nên một Việt Nam phát triển theo đà hội nhập bền vững và toàn diện./.
 

NGUỒN THAM KHẢO
[i] https://vietnamnet.vn/sap-nhap-binh-dinh-va-gia-lai-thanh-sieu-tinh-rung-vang-bien-bac-2392862.html.
[ii] https://baonghean.vn/cach-mang-tinh-gon-bo-may-ky-cuoi-khoi-day-nguon-luc-tao-niem-tin-va-quyet-tam-lon-dua-dat-nuoc-phat-trien-10293496.html.
 
 
ThS. Nguyễn Đình Cơ
Khoa Xây dựng Đảng

Tác giả: Nguyễn Đình Cơ

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây